Hoe de verdeling van het 5G-netwerk leidt tot verdeelde meningen

Met de komst van het 5G-netwerk zijn private bedrijven in Nederland, onder andere verzameld in zogenaamde ‘mainports’ zoals Schiphol en de Rotterdamse haven, op zoek naar ruimte op het 5G-spectrum voor het bouwen van private wireless networks. Met het aanleggen van privé bedrijfsnetwerken op dit netwerk – los van mobiele netwerken – worden hoge prestaties van bedrijfsprocessen gegarandeerd, waardoor kosteneffectieve automatisering mogelijk gemaakt wordt. Met name de nieuwe standaard 5G opent mogelijkheden voor bedrijven om hun operaties te automatiseren en hun processen te innoveren. Hoe de Nederlandse regering van plan is de beschikbare ruimte te verdelen, echter, strijkt de mainports tegen de haren in waardoor zij zich gedwongen voelen een kort geding aan te spannen tegen de overheid.

Door: Tom Mulder

5G geeft een nóg hogere kwaliteit aan netwerk dan wat mogelijk is met 4G, waar veel bedrijven al een private network op hebben gecreëerd. Zoals ECT Rotterdam haar 4G netwerk gebruikt om zogenaamde ‘stradle carriers’ (container kranen)  en  AGV’s volautomatisch op afstand te kunnen besturen. Private 5G netwerken stellen een bedrijf in staat kosten te besparen, efficiëntie te verhogen en nieuwe processen in te richten; honderden internationale bedrijven zijn dit pad al opgegaan. Met een sterk private network kunnen Nederlandse bedrijven hun concurrentiepositie beter behouden ten opzichte van andere Europese mainports waar 5G al wordt toegepast of private 5G networks reeds in ontwikkeling zijn. Een goede verdeling van deze ruimte voor automatiseringsprocessen en kwaliteitsbehoud is bij bedrijven daarom van essentiële waarde. Hoe de Nederlandse regering deze verdeling op dit moment aanpakt, zint het Rotterdamse Havenbedrijf en Luchthaven Schiphol echter niet.

5G spectrum

Het spectrum is het basismateriaal voor elk mobiel netwerk. De beschikbare ruimte op dit spectrum is Pan-Europees gestandaardiseerd en Nederland heeft de beschikking over 400 megahertz (MHz) aan bandbreedte. Maar omdat op dit spectrum beperkte ruimte (aan frequenties) te benutten is en iedereen op deze ruimte kan bieden, is een goede verdeling gewenst. Een groot gedeelte – maar liefst driekwart van de beschikbare ruimte – wordt door de Nederlandse regering vrijgegeven aan mobiele operators zoals KPN en Vodafone. De overige 25% wordt vrijgegeven aan private bedrijven zoals die in de haven. Doordat elk bedrijf ruimte op het spectrum kan aanvragen, is het daarnaast voor mainports als Schiphol en de Rotterdamse haven niet zeker dat zij (de benodigde) ruimte kunnen krijgen voor eigen netwerken. Beide Mainports zien in private spectrum en private 5G netwerken een belangrijke factor voor hun innovatie strategie. In omringende landen zijn al tientallen van zulke private 5G netwerken in mainports gerealiseerd.

Verdeling

Hoe andere Europese landen deze verdeling aanpakken, is als volgt. Stel je hebt ruimte op het spectrum van 1000 tot 2000 MHz en een kwart hiervan stel je beschikbaar voor private network. De bandbreedte van 1000 tot 1250 MHz – een aaneengesloten stuk dus – wordt hiervoor vrijgegeven. 1250 tot 2000 MHz gaat dan vervolgens naar mobiele netwerken. Een aaneengesloten stuk bandbreedte is bevorderlijk, omdat de verstoring aan de randen van het spectrum zo wordt beperkt en de bestaande apparatuur die bestaat voor het opzetten van een eigen netwerk, hier effectiever op werkt.

De Nederlandse aanpak

Het Ministerie van Economische Zaken doet dit echter anders: de ruimte die beschikbaar wordt gesteld voor private networks, wordt opgeknipt in twee stukjes die aan de uiteinden van het stuk ‘Nederlandse’ spectrum liggen. Het middelste stuk is daardoor gereserveerd voor de mobiele netwerken. Onlogisch, vinden de mainports, want zo ontstaat er een grotere kans op ruis voor de private networks aan de uiteinden van het beschikbare spectrum én is er minder ruimte beschikbaar voor het aanleggen van grotere netwerken (binnen de twee aparte blokken). Daarnaast heeft het gedeelte aan de ‘onderkant’ van het spectrum een door de NATO verplichte bufferzone, of ‘guardband’, die voorkomt dat netwerken de militaire radars verstoren, waardoor nog minder ruimte beschikbaar is. Ook stellen Schiphol en de Rotterdamse haven dat de apparatuur voor het aanleggen van private networks op een dergelijke verdeling schaarser is dan voor een aaneengesloten stuk netwerk.

Kort geding

In reactie op het 5G-beleid van de Nederlandse regering hebben Schiphol en het Havenbedrijf Rotterdam een kort geding aangespannen om de huidige verdeling tegen te gaan. Hiermee hopen zij de kracht van wet van het beleid te voorkomen en te opperen voor een bruikbaarder verdeling van de beschikbare ruimte die het bedrijfsleven kan gebruiken. De uitspraak van de rechter volgt in mei, waarbij gekeken wordt hoe de verdeling van het netwerk daadwerkelijk uit zal pakken.

Bronnen
– Koen Mioulet, secretaris EUWENA (European Users Wireless Enterprise Network Assocation)
– Financieel Dagblad: “Schiphol en Havenbedrijf Rotterdam klagen de staat aan over 5G-beleid” (14-04-2023)